जायपत्री, ज्याला इंग्रजीत Mace म्हणतात, ही जायफळाच्या फळाभोवती असलेली जाळीदार लालसर पातळ आवरण असते.
जायफळाचा गाभा “Nutmeg” तर त्याचं आवरण “Javitri” असतं.
ही अत्यंत सुगंधी, सौम्य चव असलेली आणि महत्त्वाची मसाला घटक आहे.
🔍 वैशिष्ट्ये:
वैशिष्ट्य | तपशील |
---|---|
रंग | ताजं असताना लालसर-नारंगी, वाळल्यावर केशरी-तपकिरी |
रचना | जाळीदार, लांबसर व लवचिक |
वास | सौम्य, गोडसर, मसालादार |
चव | जायफळासारखी पण अधिक सौम्य |
उपयोग | बिर्याणी, गोड पदार्थ, काळा मसाला, औषधी काढे, पूजा |
🧪 पौष्टिक घटक (100 ग्रॅममध्ये अंदाजे):
ऊर्जा: 475 कॅलरी
प्रथिने: 6 ग्रॅम
फायबर्स: 20 ग्रॅम
चरबी: 32 ग्रॅम
लोह, मॅग्नेशियम, मॅंगनीज
अँटीऑक्सिडंट्स, अँटीबॅक्टेरियल घटक

Farm-Fresh & Handpicked
Sourced directly from trusted farms for superior quality.

100% Natural & Chemical-Free
Grown without harmful pesticides or chemicals.

Rich in Nutrients
Packed with essential vitamins, minerals, and fiber.
✅ जायपत्रीचे फायदे:
पचन सुधारते
– अपचन, गॅस व बद्धकोष्ठतेवर उपयोगी.शांत झोपेस मदत करते
– दूधात टाकल्यास तणाव कमी होतो.स्नायूंचा ताण कमी करते
– शारीरिक थकवा दूर करण्यासाठी गुणकारी.तोंडाची दुर्गंधी कमी करते
– वास ताजातवाना होतो.रक्ताभिसरण सुधारते
– शरीरातील उष्णता वाढवते.श्वसनविकारांवर लाभदायक
– काढ्यात वापरल्यास छातीतली जडता कमी होते.
🍽️ वापराचे प्रकार:
बिर्याणी, पुलाव, झणझणीत मटन/चिकन मध्ये
गोड पदार्थ – खीर, बासुंदी, बर्फी
काळा मसाला / गरम मसाला मध्ये
हिवाळ्यातील काढा / सुंठ पाक / मेथी लाडू
दूधात थोडं किसून → झोपेसाठी व पचनासाठी
👉 1 लहान जावित्रीचा तुकडा किंवा 1/4 चमचा पूड पुरेसे असते
🛒 बाजारातील माहिती:
प्रकार | दर (₹/kg) |
---|---|
सामान्य जावित्री | ₹2500 – ₹4500 |
दर्जेदार / सेंद्रिय | ₹4000 – ₹6000 |
लहान पॅकिंग: 10g, 25g, 50g सहज उपलब्ध
⚠️ टीप:
अतिवापर टाळावा – तीव्र असल्यामुळे चव बदलू शकते
हवा व प्रकाशापासून दूर हवाबंद डब्यात साठवावे
हवे असल्यास:
✅ काळा मसाला साठी प्रमाण
✅ बिर्याणी मसाला रेसिपी
✅ जावित्री काढा / दूध कसं करावं
✅ जायफळ व जायपत्री यातील फरक
सांगा, मी तयार आहे!
You said:
ChatGPT said:
जायपत्री (Javitri / Mace / जावित्री) 🌼
(जायफळाच्या फळाभोवतीचं सुवासिक जाळीदार आवरण – खास झणझणीत आणि गोड पदार्थांसाठी)
🌿 जायपत्री म्हणजे काय?
जायपत्री ही जायफळाच्या फळाभोवती असलेली जाळीदार, लालसर नारंगी रंगाची पातळ सुकलेली त्वचा असते.
जायफळातून दोन मसाले मिळतात:
जायफळ – गाभा
जायपत्री (Javitri) – बाह्य आवरण
हे अतिशय सुगंधी, सौम्य गोडसर चव असलेलं मसाल्याचं फूल असून, ते मुख्यतः बिर्याणी, मिठाई, गरम मसाला आणि काढे यामध्ये वापरतात.
🧂 स्वयंपाकातील उपयोग:
बिर्याणी / पुलाव – सुगंधासाठी
झणझणीत रस्सा / मटन / चिकन मसाला
गोड पदार्थ – खीर, बासुंदी, श्रीखंड, बर्फी
काळा मसाला / गरम मसाला मध्ये
हिवाळी चहा / काढा / सुंठ पाक
👉 थोडा तुकडा पुरेसा असतो. पूड करून वापरल्यास 1/4 चमचा भरपूर.
✅ जायपत्रीचे फायदे:
पचन सुधारते – गॅस, अपचनावर फायदेशीर
झोप सुधारते – दुधात टाकल्यास झोप चांगली लागते
सांधेदुखी कमी करते – उष्ण गुणधर्म
श्वसनास मदत करते – छातीतली जडता कमी करते
मन शांत करते – सुगंधामुळे आराम मिळतो
रक्ताभिसरण सुधारते – शरीर गरम ठेवते
🛒 बाजारातील दर व माहिती:
प्रकार | दर (₹/kg अंदाजे) |
---|---|
सामान्य जावित्री | ₹2500 – ₹4000 |
सेंद्रिय / दर्जेदार | ₹4000 – ₹6000 |
पॅकिंग प्रकार | 10g, 25g, 50g, 100g |
⚠️ सूचना:
अती प्रमाणात वापरल्यास चव तीव्र होते
हवाबंद डब्यात व कोरड्या ठिकाणी ठेवा
गरम दूध किंवा मसाल्यात थोडी पूड/तुकडा पुरेसा
✨ हवे असल्यास:
✅ बिर्याणी साठी योग्य प्रमाण
✅ काळा मसाला रेसिपी
✅ गोड पदार्थातील उपयोग
✅ जायफळ व जायपत्री यामधील फरक
Reviews
There are no reviews yet.